تبیین عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان بیماران مبتلا به سل: یک تحلیل کیفی

مقدمه: مهم ترین منبع عفونت سل در جامعه، بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت هستند که اگر با موفقیت درمان نشوند و درمان خود را قطع نمایند، باعث شیوع سل مقاوم به درمان در جامعه می شوند. مداخلات درمانی بدون توجه به علل رفتارهای مرتبط با درمان، چندان موفق نخواهد بود. پژوهش حاضر به منظور تبیین عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان بیماران مبتلا به سل انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع کیفی بود که در آن از نمونه گیری مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع (maximum variation) استفاده گردید. داده ها از طریق مصاحبه عمیق سازمان نیافته با 37 نفر (21 مرد و 16 زن)، مشاهده پرونده بیماران، اطلاعات ثبت شده در برنامه tuberculosis register و دفتر ثبت نام بیماران مبتلا به سل در مراکز بهداشت شهرستان ها، جمع آوری شد. مصاحبه ها در یک بازه زمانی 13 ماهه تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه یافت. تمام مصاحبه ها پس از ضبط به صورت کامل تایپ شد و داده ها با مقایسه مداوم و هم زمان با جمع آوری آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: عوامل رفتاری تسهیل کننده درمان در 6 طبقه شامل «ترک استعمال مواد مخدر و دخانیات در طول درمان، متادون درمانی در طول درمان، مسافرت نرفتن در طول درمان، خسته نشدن و مصمم بودن در مصرف صحیح داروها تا اتمام دوره درمان، امید به بهبودی و سلامت عاملی برای تداوم درمان و عادی شدن مصرف داروها برای بیمار» دسته بندی گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر که حاصل آن شناسایی عوامل رفتاری مؤثر بر درمان بیماران مبتلا به سل بود، باید مداخلات آموزشی مناسبی جهت تقویت عوامل تسهیل کننده، به منظور آموزش مؤثر بر درمان بیماران طراحی و اجرا گردد.